Başlat Filmi Ve Benlik

  İnsanlık tarihi boyunca kendilerini öncelemeyi amaçlayan bir hayat tarzına ve felsefesine sahip bir şekilde, hayatlarını idame etmişlerdir ve etmektedirler. Gündelik hayatlarında bile bugün şunları yapacağım diyerek bir hayal kurmaktadırlar. Ve o hayaller doğrultusunda hareket ederek onlara ulaşmayı amaçlayarak günlerini harcamaktadırlar. Dijital benlik dediğimiz bu kavram ise bu hayallerin gerçek hayatta tam anlamıyla karşılanmamasından dolayı ortaya çıkmış bir terimdir. Bu terim bize lügatimize yeni yeni giren bir kavramdır. Bundan önce düşünürlerin, sosyal bilimcilerin ortaya koydukları ideal benlikler gibi tanımların evrildiği son nokta diyebiliriz. Bunun öncesinde insanlar bir ideal benlik ortaya koyarlardı. Ve o kişinin kendilerini tam anlamıyla yansıttıklarını düşünmekteydiler. Şöyle bir örnek belki doğru olabilir. Mesela bir konuşmanın ortasındasın ve bir cümle kuruyorsun ama başını yastığa koyduğun da gelen o ‘’keşke şunu deseydim’’ hissiyatı, belki de o ideal benlikle uyuşmayan bir hareket olduğundan olmaktadır. Aynı şekilde dinler de benlik hissiyatının bir aracı denebilir. İnsanlar bu hayatta nasıl bir yaşam standartına sahip olsalar da o diğer dünya diye adlandırılan dünya da ulaşacakları ideal dünya için hareket ederek, bu hayatlarını sürdürmektedirler. Şimdi yazımıza ilham olan ‘’Başlat’’ filmi üzerinden tartışmaya devam edebiliriz.

                  Film içerikler olarak tamamen yeni bir hayatın yaratıldığı bir dünyayı konu almaktadır. Bulunduğun gerçek, fiziksel dünya dışında kendini yansıtıp, ifade edebildiğin bir dünyayı konu almaktadır. Bu dünya da kendini sınırlandırmalar mevcut değildir. Bu dünya da yaşının, cinsiyetinin, ekonomik düzeyinin, sosyal statü gibi kimliksel faktörlerin önemsiz olduğu bir dünya diyebiliriz. Burada kendine tamamen içinden geldiği gibi bir karakter yaratıp, o karakteri gerçekten benimseyerek ilerlemektesin. Burada gerçek anlamda başarılı diye sıfatlandırılabilen kişilerin, bulundukları gerçek hayatlarında ailesinin bodrumunda yaşayan 40 yaşında biri olabilmesi muhtemeldir. Burada işte o kişinin yarattığı dijital benliğin kendisi olduğuna inanmıştır ve o kişiyle kendini tanıtmaktadır. Filmin içerisinde çok başarılı ve tanınan 2 karakter mevcut ve bunlardan biri sadece 8 yaşında bir çocuktur. Ama bu dünyanın içerisinde diğer tüm herkesin arasından sıyrılıp bir ilerleme ya da kendini ifade edebilme yetisi göstermiştir. Ve aynı şekilde gerçek hayatta da bulunan her şeye sahip olma arzusunun körelttiği karakterler bulunmaktadır. Bu filmin içerisinde yaratılan dünya, gerçek hayatla kıyaslanabilecek bir seviyededir. Ve bu her iki dünyada da bir elde etme arzusuna sahip olan insanları harekete geçirmiştir. İçerikte ulaşılması en zor noktaya gidilmesi gerekmektedir. Bu yolda eşit şekilde hareket etmeyen karakterler de bize bu dijital benliğin ne kadar gerçekçi olduğunu vurgulamaktadır. İnsanların çeşitli referans grupları vardır ve bu referanslar kişinin karakterini oluşturmasında ve geliştirmesinde hatta değiştirme konusunda etkilidir. Bu referanslar bazen bir hareket başlatma konusunda insanları ortak bir noktada buluşturabilir. Ve filmin sonunda insanların doğru bildikleri şeyi o referanstan aldıkları bir sahne mevcuttur. Hiçbir beklenti olmaksızın ideal benliklerinin destekledikleri o harekete katılırlar ve o dünya da her şeylerini kaybetme riskine dahi girilmiştir. Filmin içeriği tamamı ile dijital bir karakter yaratıp, onu ideal benlikle buluşturup insanların olamadıkları kişilere dönüşmesini sağlamaktadır.

                 Diğer bir nokta ise sosyal medya ve sosyal medyanın getirdiği o ideal benlik serüveni. Bu ise tamamı ile insanların şu anda ideal bir kişi yaratıkları platform. Burada insanlar kendilerini istedikleri gibi gösterebilmektedir. Eğer zeki bir kişi gibi görünmek istiyorsan, insanlarda zeki algısının karşılığı olan yargıları karşılayıp bir kişi yaratabiliyorsun. Gerçek anlamda hayatlarında yaşanan her şeyin bu içerikten öğrenildiği ve takip edildiği bir sistem içerisindeyiz. En ufak hayat kişiliğinin dahi tüm detayları ile takip edildiği bir platform. Artık kişiler buradan tanışıp, konuşuyor hatta evlenmek gibi bir olayı gerçekleştirebiliyor. Burada insanlar istedikleri kişi olabiliyor. Eğer eğlenen bir imaj istiyorsan, yapabilirsin. Eğer aşık olduğunu vurgulamak istersen, vurgulayabiliyorsun. İnsanların doğumundan, ölümüne her bilginin paylaşıldığı bu tehlikeli içerik, insanlara bir ikinci benlik fırsatı sunmaktadır. Hayatlarında ne kadar inişli çıkışlı bir hayata sahip olsalar da burada istedikleri gibi yönetebildikleri bir ben mevcut. Bu da insanların bu denli ilgisini çekip, popüler olmasına yol açmaktadır. Bu 21.yüzyılın bir getirisi. Bunun tarihsel olarak mevcut olduğunu en başta vurgulamıştım. Bu tamamı ile bir insan doğası denebilir. İdeal benlikten uzaklaşılamaz veya yakınlaşılamaz. İdeal benlik her zaman insanla mevcut olmuş bir gerçektir. Bunun günümüzde ki adı dijital benliktir. Bu dijital benlik aynı filmde olduğu gibidir. Tek farkı orada film olmasından dolayı kurgulanışın daha kolaylığıdır. Gerçek dünyada daha komplike ve zordur. Bunun çözümü ise kişinin kendini tam anlamıyla tanıması ve kabul etmesidir. Hayat tabiki de artık dijitalleşmeyi zorunlu hale getiriyor ama bunun çözümleri basit. İnsanların akıl süzgecinden geçirme kuvvetinin güçlülüğü ve mantıksal düşüncenin önemidir. Sonunda ne olacağını hepimiz bekleyeceğiz ve göreceğiz.